Budowa wrót sztormowych na rzece Tudze w ramach unijnego projektu „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – Etap II – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku” zbliża się ku końcowi. Zaawansowanie robót wynosi 95 proc. Za realizację unijnego projektu odpowiedzialne jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.
Podczas konferencji w Nowym Dworze Gdańskim, która odbyła się w czwartek, 15 września, przedstawiciele lokalnych samorządów zapoznali się z postępami robót. Wzięli też udział w wizycie studyjnej na budowie. Ta ważna dla regionu inwestycja nie ma przed nimi żadnych tajemnic.

Ochrona Żuław Wiślanych
Żuławy Wiślane to malowniczy i unikatowy teren znajdujący się w północno-środkowej części Polski, który ze względu na swoje położenie jest zagrożony powodziami. Obecnie na terenie Żuław Wiślanych realizowany jest projekt „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – Etap II – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku”, który jest kolejnym etapem programu „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2015)”, zwanego „Programem Żuławskim – 2030”. Obejmuje on pięć zadań, a jednym z nich jest budowa wrót sztormowych na rzece Tudze – prawym dopływie Szkarpawy.

Wrota na Tudze
Tuga przepływa przez Nowy Dwór Gdański, gdzie wezbrania sztormowe napływające z Zalewu Wiślanego wielokrotnie przyczyniały się do podtopień na terenie miasta. Budowane wrota ochronią obszar ok. 100 km2, zamieszkany przez ponad 15 tysięcy osób. Znajdują się one w ujściowym odcinku rzeki Tugi do Szkarpawy, na terenie gminy Stegna, w powiecie nowodworskim.
Oprócz budowy wrót przeciwpowodziowych, projekt unijny obejmuje m.in. wykonanie robót umocnieniowych w międzywalu, które są już ukończone w 90%. Zakończono również prace przy budowie przelewu bocznego (budowli przerzutowej) do kanału Pryżnik, natomiast przebudowa samego kanału Pryżnik na odcinku ok. 2,5 km jest na ukończeniu. Pozostały do wykonania roboty przy prawym brzegu rzeki Tugi oraz roboty drogowe.

Specyfika wrót sztormowych
Wrota przeciwpowodziowe to żelbetowa budowla trójprzęsłowa, z dwoma przęsłami o szerokości po 6,5 m oraz jednym przęsłem o świetle 3,0 m. Między przęsłami umieszczone są grodzie, które zamykają się przy nadejściu fali powodziowej. Zamykanie będzie automatyczne lub ręczne. Nadmiar wody dopływający Tugą, w sytuacji zamkniętych wrót, zostanie skierowany przez budowlę przelewową, kanał Pryżnik i Linawę do Szkarpawy i następnie do Zalewu Wiślanego.
Nadal trwają prace związane z automatyką wrót przeciwpowodziowych, które będą zamykać się automatycznie, gdy poziom wody w Szkarpawie wyniesie 0,6 m n.p.m. Przy zamkniętych wrotach, jeżeli poziom wody w rzece Tudze będzie rósł i osiągnie rzędną 0,65 m n.p.m., przelew boczny do kanału Pryżnik będzie stopniowo się otwierał. Woda przepłynie wówczas przez budowlę przerzutową i dalej poprzez koryto Linawy do przepompowni Chłodniewo. Gdy poziom wody w Tudze się obniży i nastąpi jego wyrównanie przed i za wrotami, wrota sztormowe zostaną ponownie otwarte.

Wsparcie Funduszy Europejskich
Projekt „Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław” jest w 85% dofinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Instytucją nadzorującą jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a 15% środków na realizację zadań pochodzi z budżetu państwa. Wartość projektu wynosi 130 117 669, 90 złotych. Przewidywalny termin zakończenia inwestycji to 31 października 2022 r.