Informacja Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej PGW Wody Polskie w Gdańsku w związku z doniesieniami medialnymi dot. kontroli przeprowadzonej w Saur Neptun Gdańsk S.A.
Nieuprawnione są wszelkie stwierdzenia, iż za sprawą decyzji pokontrolnej PGW Wody Polskie, spółka Saur Neptun Gdańsk S.A. nie ponosi konsekwencji za zrzut nieoczyszczonych ścieków do Motławy w maju 2018 r. Kontrola nie miała na celu ustalenia osób i podmiotów odpowiedzialnych za wywołanie awarii. Wody Polskie sprawdziły, zgodnie ze swoimi kompetencjami, czy Saur Neptun Gdańsk S.A przestrzega warunków ustalonych w pozwoleniach wodnoprawnych. Przedstawiamy dokładną informację o zakończonej kontroli.
Awaria, która wystąpiła 15 maja 2018 r. w przepompowni ścieków Ołowianka wywołała zaniepokojenie, w Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej w Gdańsku, co do poprawności funkcjonowania całości przedsiębiorstwa Saur Neptun Gdańsk S.A w zakresie przestrzegania ustawy Prawo Wodne. Z tego powodu 29 czerwca 2018 r. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej PGW Wody Polskie w Gdańsku, Aleksandra Bodnar, wydała polecenie przeprowadzenia kompleksowej kontroli gospodarowania wodami w Saur Neptun Gdańsk S.A.
Zakres przeprowadzonych przez PGW Wody Polskie działań kontrolnych dotyczył: gospodarowania wodami, przestrzegania warunków ustalonych w decyzjach wydanych na podstawie ustawy Prawo wodne, utrzymywania wód oraz urządzeń wodnych, przestrzegania warunków obowiązujących w strefach ochronnych i obszarach ochronnych.
Kontrola ta nie miała na celu ustalenia osób i podmiotów odpowiedzialnych za wywołanie awarii ani ocenić stopnia szkody wyrządzonej środowisku naturalnemu. Nie rozstrzygała też o legalności i zasadności postępowania władz spółki w czasie awarii. Te ustalenia należą do kompetencji organów władzy odpowiedzialnych za ochronę środowiska, komisji technicznych i prokuratury. Kontrola nie była prowadzona "w sprawie" awarii, która nastąpiła 15 maja 2018 r. w przepompowni ścieków Ołowianka, ale miała wykryć ewentualne uchybienia, które mogłyby prowadzić do nieprawidłowego gospodarowania wodami.
W okresie od 18 lipca 2018 r. do 11 września 2018 r. przeprowadzono kontrole gospodarowania wodami na obiektach nadzorowanych i utrzymywanych przez Saur Neptun Gdańsk S.A. ściśle związanych z korzystaniem z wód tj. 10 studni na ujęciu wód „Dolina Radości” i jej stacji uzdatniania wody, gospodarowania wodami rzeki Radunia na jazie w m. Chmielonko, oczyszczalni ścieków „Gdańsk – Wschód” oraz powiązane z nią funkcjonalnie i technologiczne obiekty (w tym przepompownię ścieków oczyszczonych „Bogatka” oraz przepompownię ścieków „Ołowianka”).
Dokonano analizy zebranej dokumentacji. Stwierdzono, że przedsiębiorstwo posiada 36 pozwoleń wodnoprawnych i wszystkie są ważne. Działalność Saur Neptun Gdańsk S.A. odbywa się na podstawie aktualnych pozwoleń wodnoprawnych, urządzenia do poboru wody dla potrzeb zaopatrzenia w wodę są zabezpieczone strefą bezpośrednią, ogrodzone, monitowane przez 24 h/dobę, dodatkowo utrzymywane i dozorowane na bieżąco przez służby Saur Neptun Gdańsk. Przestrzegane są zapisy zawarte w pozwoleniu wodnoprawnym udzielonym na odprowadzanie ścieków komunalnych z oczyszczalni ścieków „Gdańsk – Wschód”. Ścieki do oczyszczalni „Gdańsk – Wschód” tłoczone są systemem kanalizacji sanitarnej obsługiwanym przez 122 przepompownie, w tym 2 główne przepompownie „Ołowianka” i „Motława”. W przepompowni ścieków „Ołowianka”, po usunięciu skutków awarii, która miała miejsce w dniach 15-16 maja 2018 r., urządzenia i pomieszczenia przepompowni doprowadzone zostały do wymaganego stanu. W dniu kontroli w przepompowni pracowały dwie z czterech zamontowanych pomp (pompy pracują w cyklu ciągłym zmiennym).
Dnia 16.04.2019 r. zweryfikowano pracę służb i procedur zapobiegających wystąpieniu awarii, został przeprowadzony próbny alarm awarii w przepompowni „Ołowianka” symulujący brak zasilania w energię elektryczną. Ćwiczenie alarmowe wykazało sprawną pracę służb zarządzania kryzysowego.
W wyniku kontroli nie stwierdzono w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa naruszenia obowiązków wynikających z ustawy Prawo Wodne.
Szczegółowe zarządzenie pokontrolne dostępne jest w trybie dostępu do informacji publicznej w Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
W związku z powyższym należy zaznaczyć, że nieuprawnione są wszelkie stwierdzenia, iż za sprawą decyzji pokontrolnej PGW Wody Polskie, spółka Saur Neptun Gdańsk S.A. nie ponosi konsekwencji za zrzut nieoczyszczonych ścieków do Motławy w maju 2018 r.
Postępowanie w sprawie awaryjnego zrzutu surowych ścieków z Przepompowni Ołowianka do rzeki Motława w dniach 15 – 18 maja 2018 r., związanego z awarią silników w przepompowni, prowadził Pomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, który zakwalifikował zdarzenie jako poważną awarię, w rozumieniu art. 3 pkt 23 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku w zakresie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku, a także Prokuratura Okręgowa w Gdańsku.
Z uwagi na fakt, iż zrzut nieoczyszczonych ścieków nastąpił w wyniku poważnej awarii, co zostało potwierdzone decyzją Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska znak WI.7060.1.6.2018.PT z 22 maja 2018 r., wydanej na podstawie kontroli przeprowadzonej w trakcie awarii, zastosowanie miał art. 31 ust. 1 ustawy Prawo wodne, który stanowi, iż dopuszcza się korzystanie z każdej wody w rozmiarze i w czasie wynikającym z konieczności zwalczania poważnych awarii, klęsk żywiołowych, pożarów lub innych miejscowych zagrożeń. Taki awaryjny zrzut ścieków nie wymaga uzyskania od Wód Polskich pozwolenia wodnoprawnego w myśl ustawy Prawo wodne. Ponadto, zgodnie z ustawą o Inspekcji Ochrony Środowiska, szczegółowo ustalono zasady postępowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii w zakresie należącym do właściwej Inspekcji Ochrony Środowiska oraz zasady współdziałania z innymi organami administracji.
Informujemy też, że zgodnie z przepisami ustawy Prawo wodne, w powyższej sytuacji, nie ma podstaw do naliczenia przez Wody Polskie kary w formie opłaty stałej, zmiennej czy też podwyższonej za awaryjny zrzut ścieków.
* * *
Zrzut nieoczyszczonych ścieków z przepompowni Ołowianka do rzeki Motławy w dniach 15-18 maja 2018 r. nastąpił w wyniku awarii pomp. Zatrzymanie pomp groziło niekontrolowanym wypływem nieczystości i podtopieniem kanalizacji sanitarnej. W tej sytuacji uruchomiono zrzut ścieków do rzeki w trybie awaryjnym.
