1. Do kogo mam złożyć wniosek o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego?
Organem właściwym do wydania pozwolenia jest dyrektor zarządu zlewni lub dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej PGWWP, w zależności od rodzaju realizowanego przedsięwzięcia. Wniosek można wysłać na adres właściwego organu albo zgodnie z art. 397 ust. 6 ustawy Prawo wodne złożyć w siedzibie nadzoru wodnego właściwego miejscowo albo najbliższego dla zamierzonego korzystania z usług wodnych lub wykonywania urządzeń wodnych, lub innej działalności wymagającej zgody wodnoprawnej. Adresy jednostek Wód Polskich znajdują się: tutaj https://wodypolskie.bip.gov.pl/regionalne-zarzady-gospodarki-wodnej/regionalne-zarzady-gospodarki-wodnej.html
2. Do kogo mam złożyć zgłoszenie?
Organem właściwym do przyjęcia zgłoszenia jest kierownik nadzoru wodnego PGWWP. W związku z tym zgłoszenie składa się w siedzibie nadzoru wodnego właściwego miejscowo albo najbliższego dla zamierzonego korzystania z usług wodnych lub wykonywania urządzeń wodnych, lub innej działalności wymagającej zgody wodnoprawnej. Adresy jednostek Wód Polskich znajdują się: tutaj https://wodypolskie.bip.gov.pl/regionalne-zarzady-gospodarki-wodnej/regionalne-zarzady-gospodarki-wodnej.html
3. Jakie dokumenty są niezbędne do rozpatrzenia wniosku o pozwolenie wodnoprawne?
Do każdego wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego należy dołączyć następujące dokumenty: 1) operat wodnoprawny z oznaczeniem daty jego wykonania, zwany dalej "operatem", wraz z opisem prowadzenia zamierzonej działalności niezawierającym określeń specjalistycznych; 2) decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli jest wymagana; 3) wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, lub w przypadku jego braku - decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo decyzję o warunkach zabudowy, jeżeli są wymagane; 4) ocenę wodnoprawną, jeżeli jest wymagana.
Ponadto, w zależności od przedmiotu składanego wniosku, może istnieć obowiązek dołączenia również innych dokumentów, tj.:
- instrukcji gospodarowania wodą – w przypadku wniosku o pozwolenie na piętrzenie wód powierzchniowych budowlą piętrzącą o wysokości piętrzenia powyżej 1 m oraz wyposażoną w urządzenia umożliwiające regulowanie przepływu lub na zależne od siebie korzystanie z wód przez kilka zakładów; instrukcja powinna zawierać opis sposobu gospodarowania wodą i zaspokojenia potrzeb wszystkich użytkowników odnoszących korzyści z urządzeń wodnych, których dotyczy instrukcja; instrukcję składa się w liczbie egzemplarzy uwzględniającej liczbę podmiotów korzystających z wód;
- dokumentacji hydrogeologicznej, jeżeli jej wykonanie jest wymagane na podstawie przepisów ustawy Prawo geologiczne i górnicze – w przypadku wniosku o pozwolenie na pobór wód podziemnych oraz na odwodnienie zakładu górniczego lub obiektu budowlanego;
- zgodę właściciela urządzeń kanalizacyjnych – w przypadku wniosku o pozwolenie na wprowadzanie do tych urządzeń ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego.
Ponadto do wniosku dołącza się dowód uiszczenia opłaty za pozwolenie wodnoprawne – należy przy tym, że jeden wniosek może dotyczyć wydania kilku pozwoleń wodnoprawnych, a wówczas opłata powinna zostać zwielokrotniona. Jeżeli wnioskodawca nie występuje z wnioskiem osobiście, ale przez pełnomocnika, wówczas konieczne jest dołączenie pełnomocnictwa oraz opłaty za to pełnomocnictwo.
4. Na jakie działania muszę uzyskać pozwolenie wodnoprawne?
Uzyskania pozwolenia wodnoprawnego wymagają następujące działania:
- polegające na zapewnieniu gospodarstwom domowym, podmiotom publicznym oraz przedsiębiorstwom możliwości korzystania z wód w zakresie wykraczającym poza zakres: powszechnego korzystania z wód, zwykłego korzystania z wód oraz szczególnego korzystania z wód
- np. odwadnianie gruntów i upraw, nawadnianie gruntów lub upraw. Przy czym będzie to korzystanie wykraczające poza zakres korzystania zwykłego i powszechnego – jednocześnie niemieszczące się w katalogu czynności kwalifikowanych jako usługi wodne
- długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej
- rekultywację wód powierzchniowych lub wód podziemnych
- wprowadzanie do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów
- wykonanie urządzeń wodnych (patrz niżej)
- regulację wód, zabudowę potoków górskich oraz kształtowanie nowych koryt cieków naturalnych (np. rzek, strumieni, potoków)
- zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mającą wpływ na warunki przepływu wód
- prowadzenie przez wody powierzchniowe płynące oraz przez wały przeciwpowodziowe obiektów mostowych, rurociągów, przewodów w rurociągach osłonowych lub przepustów
- prowadzenie przez śródlądowe drogi wodne oraz przez wały przeciwpowodziowe napowietrznych linii energetycznych i telekomunikacyjnych
Jakie urządzenia wodne wymagają pozwolenia wodnoprawnego
Do urządzeń wodnych, których wykonanie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, zalicza się między innymi :
- urządzenia lub budowle piętrzące, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy
- sztuczne zbiorniki usytuowane na wodach płynących oraz obiekty związane z tymi zbiornikami
- stawy – w szczególności stawy rybne oraz stawy przeznaczone do oczyszczania ścieków albo rekreacji (z wyłączeniem stawów o powierzchni nieprzekraczającej 500 m2i głębokości nieprzekraczającej 2 m od naturalnej powierzchni terenu – te wymagają zgłoszenia wodnoprawnego. Z tym, że nie mogą one być napełniane w ramach usług wodnych, tylko wyłącznie wodami opadowymi lub roztopowymi lub wodami gruntowymi. Natomiast zasięg oddziaływania takiego stawu nie może wykraczać poza granice terenu, którego zakład jest właścicielem)
- obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz wód podziemnych
- obiekty energetyki wodnej
- wyloty urządzeń kanalizacyjnych służące do wprowadzania ścieków do wód, ziemi lub do urządzeń wodnych oraz wyloty służące do wprowadzania wody do wód, ziemi lub do urządzeń wodnych
- stałe urządzenia służące do połowu ryb lub do pozyskiwania innych organizmów wodnych
- urządzenia służące do chowu ryb lub innych organizmów wodnych w wodach powierzchniowych
- mury oporowe, bulwary, nabrzeża, mola, pomosty i przystanie
- stałe urządzenia służące do dokonywania przewozów międzybrzegowych
Należy pamiętać, że jako urządzenia wodne mogą zostać zakwalifikowane również inne urządzenia lub budowle służące do kształtowania zasobów wodnych lub korzystania z tych zasobów.
Co jeszcze może wymagać pozwolenia wodnoprawnego?
Możesz potrzebować pozwolenia wodnoprawnego na:
- wykonanie urządzeń melioracji wodnych niezaliczonych do urządzeń wodnych
- wykonanie obiektów mostowych, rurociągów, linii energetycznych, linii telekomunikacyjnych oraz innych urządzeń (wraz z infrastrukturą towarzyszącą) prowadzonych przez wody powierzchniowe oraz przez wały przeciwpowodziowe
- roboty w wodach oraz inne roboty, które mogą być przyczyną zmiany naturalnych przepływów wód, stanu wód stojących i stanu wód podziemnych poza granicami nieruchomości gruntowej, na której są prowadzone te roboty
Również odbudowa, rozbudowa, nadbudowa, przebudowa, rozbiórka lub likwidacja tych urządzeń może wymagać pozwolenia wodnoprawnego. Wyjątkiem będą roboty związane z utrzymaniem tych urządzeń wodnych. Ostateczną decyzję, czy pozwolenie jest wymagane, podejmie właściwa jednostka Wód Polskich.
Pozwolenie wodnoprawne na inwestycje na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią
Potrzebujesz pozwolenie wodnoprawne, jeśli na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią planujesz:
- lokalizowanie nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko lub nowych obiektów budowlanych
- gromadzenie ścieków, odchodów zwierzęcych, środków chemicznych, a także innych materiałów, które mogą zanieczyścić wody, oraz prowadzenie na tych obszarach odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania (pamiętaj, że wcześniej musisz uzyskać decyzję zwalniającą z zakazu takich działań – wydawaną na podstawie art. 77 ust. 3 ustawy Prawo wodne)
W odpowiedniej jednostce Wód Polskich dowiesz się, czy inwestycja znajduje się na terenach szczególnego zagrożenia powodzią. Ewentualnie skorzystaj z map Hydroportalu.
5. Kiedy mogę się ubiegać o zwrot opłaty za udzielenie zgód wodnoprawnych?
Zgodnie z art. 398 ustawy Prawo wodne za udzielenie zgód wodnoprawnych (zgłoszenie, pozwolenie ocena wodnoprawna) ponosi się opłatę, której wysokość obliczana jest na podstawie stawki ogłaszanej corocznie przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej w drodze obwieszczenia. Obecnie stawki wynoszą odpowiednio:
- za przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego – 88,74 zł;
- za wydanie pozwolenia wodnoprawnego – 221,34 zł;
- za wydanie oceny wodnoprawnej – 885,36 zł.
Opłatę tę wnosi się na odpowiedni rachunek bankowy Wód Polskich, który znajdziesz tutaj: http://www.wody.gov.pl/nasze-dzialania/katalog-oplat-i-numery-rachunkow-bankowych, a poświadczenie jej wniesienia dołącza się do składanego podania.
W przypadku, gdy postępowanie – na przykład z powodu braków formalnych – nie zostało wszczęte, wówczas opłata ta podlega zwrotowi na podstawie wniosku zainteresowanego podmiotu.
Jeśli opłata za zgodę wodnoprawną nie pokrywa rzeczywistych kosztów postępowania, właściwy organ Wód Polskich ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia na podstawie art. 264 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Oznacza to, że opłata ponoszona jest w istocie za przeprowadzenie postępowania, a nie za udzielenie wnioskowanej zgody. W związku z tym nie ma możliwości zwrotu tej opłaty w przypadku odmowy udzielenia zgody wodnoprawnej z powodów określonych w art. 399 Prawa wodnego.
6. Czy można przedłużyć pozwolenie wydane w 2017 roku na podstawie art. 414 prawa wodnego?
Zgodnie z art. 414 ust. 2 Prawa wodnego w przypadku, gdy zakład w terminie co najmniej 90 dni przed upływem okresu wygaśnięcia pozwolenia wodnoprawnego złoży wniosek o ustalenie kolejnego okresu obowiązywania dla danej decyzji, pozwolenie to nie wygasa – o ile wydana zostanie decyzja w sprawie ustalenia nowego terminu jego obowiązywania. Przepis ten stosuje się do decyzji dotyczących: usług wodnych, szczególnego korzystania z wód oraz długotrwałego obniżenia poziomu zwierciadła wody podziemnej. Na podstawie art. 414 ust. 9 możliwe jest również przedłużenie terminu obowiązywania pozwolenia na wykonanie urządzeń wodnych w przypadku, gdy 1) zakład nie rozpoczął wykonywania urządzeń wodnych w terminie 3 lat od dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne na wykonanie tych urządzeń stało się ostateczne; 2) inwestor w ramach realizacji przedsięwzięcia w zakresie dróg publicznych, linii kolejowych, linii przesyłowych, lotnisk lub lądowisk nie rozpoczął wykonywania urządzeń wodnych w terminie 6 lat od dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne na wykonanie tych urządzeń stało się ostateczne.
Do wniosku o ustalenie kolejnego okresu obowiązywania pozwolenia dołącza się operat, na podstawie którego wydano dotychczasowe pozwolenie wodnoprawne, oraz oświadczenie, że zawarte w nim informacje zachowały aktualność, ponieważ sama idea ustalenia kolejnego okresu obowiązywania pozwolenia wiąże się z brakiem zmian warunków tego pozwolenia – okres obowiązywania pozwolenia może być przedłużony tylko z zachowaniem tożsamych warunków. Jednocześnie operat ten powinien spełniać wymagania określone w obowiązujących obecnie przepisach prawa, przy czym nie ma możliwości uzupełniania lub prostowania jego treści. W związku z tym, choć teoretycznie możliwe jest przedłużenie terminu obowiązywania pozwolenia wydanego w 2017 r., w praktyce wydaje się to mało realne. Należy bowiem zwrócić uwagę, że w art. 409 ustawy Prawo wodne z 2017 roku rozszerzona została niezbędna zawartość operatu wodnoprawnego w stosunku do wymagań wynikających z art. 132 ustawy Prawo wodne z 2001 roku, ponadto zmianie mógł ulec stan prawny nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód, zatem relatywnie mała jest szansa, żeby operat sporządzony pod rządami uprzedniej ustawy mógł zachować aktualność wymaganą do zastosowania procedury ustalenia kolejnego okresu obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego.
7. Czy wykonanie przydomowej oczyszczalni ścieków wymaga zgłoszenia albo pozwolenia wodnoprawnego?
Co do zasady przydomowa oczyszczalnia ścieków służy do oczyszczania i odprowadzania ścieków powstających na terenie własnego gospodarstwa domowego. Taki sposób działania stanowi zwykłe korzystanie z wód, o którym mowa w art. 33 ustawy Prawo wodne i które nie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z ustępem 2 ww. przepisu prawo do zwykłego korzystania z wód nie uprawnia do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganej zgody wodnoprawnej. Poprzez urządzenia wodne rozumie się urządzenia lub budowle służące do kształtowania zasobów wodnych lub korzystania z tych zasobów (por. art. 16 pkt 65 ustawy). Zatem urządzenia służące do odprowadzania ścieków z przydomowej oczyszczalni (np. drenaż, studnia chłonna, wylot), stanowiące de facto urządzenia wodne z uwagi na kształtowanie zasobów wodnych, będą wymagać uzyskania pozwolenia wodnoprawnego w myśl art. 389 pkt 6 Prawa wodnego. Zgodnie z art. 388 ust. 5 Prawa wodnego pozwolenie wodnoprawne dołącza się do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę, jak również do zgłoszenia budowlanego – dokonywanych na podstawie ustawy Prawo budowlane.